7 juni 2021

Kleindochter schrijft over Marisa de Clercq (1880-1968)

Toen Gijsbert de Clercq (1850-1911) in 1892, na een verblijf van twintig jaar op Java, terugkeerde naar Nederland, verscheen hij tot volslagen verrassing van de familie met een twaalfjarige dochter Marisa aan zijn zijde. Hij had haar verwekt bij zijn ‘njai’ (concubine en huishoudster) Sepoe Kaissem en wettig erkend, maar dit verborgen gehouden.

Gescheiden van haar moeder kwam Marisa in een onbekend land; zij sprak nauwelijks de Nederlandse taal en werd al spoedig door haar vader als pleegkind uitbesteed aan een neef. Ondanks deze moeilijke start wist zij toch, met haar sterke persoonlijkheid, heldere geest en beminnelijke karakter, zich een goede sociale positie te verwerven. Na een opleiding ging zij werken als verpleegkundige, sloot zij een gelukkig huwelijk met een later zeer geziene huisarts, en kreeg zij kinderen en kleinkinderen die haar liefhadden en bewonderden.

Als een eerbetoon aan haar leven is een boek over Marisa verschenen, verteld door haar kleindochter Saskia Quanjer en opgetekend door Paul Verberne. Ook wordt verslag gedaan van een reis naar Java, in de hoop meer te vinden over Sepoe Kaissem, de moeder van Marisa.

Al vanaf het begin waren we betrokken bij het project, door gegevens te leveren en de weg te wijzen naar stukken in het familiearchief. Als dank mochten we voor de familiestichting een exemplaar van het boek in ontvangst nemen.

Het boek heeft de volgende inhoudsopgave:

Voorwoord	7
Inleiding	11
1. De familie de Clercq: rijk aan bankiers	17
Willem de Clercq	19
De omzwervingen van ons familiearchief	21
De groeiende macht van de Amsterdamse tak	25
Stamvader Pieter en Aaltje Stinstra	27
Slot van het boekje van Meilink-Roelofsz	30
2. De familie Quanjer: heelmeesters	35
Vormen van religie op de achtergrond	40
Aaldert Arnold, met en zonder Jan	43
3. Nederlands-Indië in vogelvlucht	55
Zo is het gekomen.	57
De tijd van het Cultuurstelsel	58
Tot wat verplicht de grote winst?	62
“Tempo doeloe”; de tijd van njai Sepoe Kaissem	65
De “Nestbevuilers” van ons koloniale verleden	68
4. Gijsbert de Clercq	71
De jeugd van Gijsbert in het gezin	73
Schoonoord, de kostschool van Jacob de Vos	78
De correspondentie van moeder Aaltje	82
Gijsbert naar de Oost	85
Terugkeer naar Nederland	87
Ook een echte De Clercq kan mislukken	89
5. Sepoe, njai en moeder op Java	97
Sepoe Kaissem, geboren 1860	97
De Njai	98
Brief van A.J. Ovink	103
Relatie moeder en dochter onduidelijk	108
Geen overlijdensdatum	116
6. Marisa in Holland	117
Ontvangst in Nederland	119
Opgevangen bij Marius de Clercq	121
Marisa’s opleiding vanaf 1903	126
Het Nederlands Israëlitisch Ziekenhuis	132
7. Het huwelijk van Marisa met Nol Quanjer	135
De bruidegom, Aaldert Arnold Quanjer	136
Nol wordt arts	143
De trouwdag op 15 januari 1908	147
8. Marisa, moeder en oma	151
Sliedrecht	159
Nassaukade 136	160
De loftrompet bij 25 jaar	163
Dagboek Mei 1940	167
Na de oorlog	170
Het afscheid van Nassaukade en Jordaan	171
Bennekom	175
De laatste dagen	180
9. De reis naar Indonesië	183
Plannen maken en vertrek	183
Met gids op weg naar Soemedang	186
Naar de theeplantage in Margapala	188
De verschijning van tante Ries	189
Schrikken, ontspannen en terug	194
Tot slot	197

Nieuwsoverzicht

Terug naar boven