Schoonoord, aan het Gein
Eigendom van Gijsbert de Clercq 1778-1851), van 1812 tot 1821
De buitenplaats Schoonoord, aan het riviertje het Gein, was in de laatste kwart van de zeventiende eeuw aangelegd door de Amsterdamse chirurg Eugenius Fonteijn en uitgebreid door diens weduwe Margaretha Zegers.
Nadat deze in de loop van de achttiende eeuw, zowel door vererving als door verkoop, verschillende malen in eigendom is overgegaan, was de plaats vanaf 1799 eigendom van Cornelis van Twist (1741-1823). Deze verkocht in mei 1812 aan Gijsbert de Clercq (1778-1851), voor 19.900 gulden, de hofstede genaamd Schoonoord, met deszelfs herenhuizing, stallingen, koetshuis, tuinmanswoning, koepel en verdere getimmerten, mitsgaders landerijen, groot tezamen ruim 10 morgen weespermaat, doch voetstoots, staande en gelegen aan de oostzijde van het Gein, vooraan bij de Geinbrug en uitkomende aan het Weesperzandpad, onder de gerechte van Weespercarspel, voorts de helft in het water genaamd ‘De Hengel’, met het daarbij zijnde rietland, liggende buitendijks aan Smal Weesp en het begin van de Gaasp, tegenover de Geinbrug, mitsgaders nog de kachel in de nis op de zaal van de gemelde hofstede.
Schoonoord lag, zoals we konden lezen, vooraan bij de Geinbrug, aan de oostzijde van het Gein. Het lag dus recht tegenover de nog veel grotere buitenplaats Driemond, aan de westzijde van het Gein, die een halve eeuw eerder eigendom was geweest van Gijsberts grootvader Jacob de Clercq (1710-1777)
Dat ook Schoonord een vrij groots opgezet gegeven was blijkt niet alleen uit de betrekkelijk hoge prijs, die Gijsbert er voor betaalde. Deze indruk krijgen we ook van de mooie plattegrond van de plaats, die werd gemaakt in 1800 en zich in ons familiearchief bevindt.
Plattegrond van Schoonoord, getekend in 1800 door Evert Florijn. SAA, Familiearchief de Clercq, inv.nr. 1326bis
Nadere gegevens over Schoonoord in deze periode zijn niet bekend.
In mei 1821, slechts anderhalve maand na het overlijden van Gijsberts echtgenote Maria de Clercq, deed hij de buitenplaats van de hand. De koopprijs was nu beduidend lager: 15.000 gulden.
Het oude herenhuis van Schoonoord werd gesloopt in 1875 en vervangen door een nieuwe woning. Zestig jaar later, in 1935, werd de Provinciale weg (N236) tussen Weesp en Amsterdam aangelegd, recht over het grondgebied van Schoonoord, dat daarmee een groot deel van haar terrein moest prijsgeven. De uit het einde van de 18de eeuw daterende koepel, die stond aan het zandpad en uitkeek over het Smalweesp, werd verplaatst naar de rechterzijde van het huis. Ook het toegangshek, met twee balusters uit vermoedelijk het begin van de 18de eeuw, is bewaard gebleven.
Link:
– ‘Schoonoord‘, op de website ‘Buitenplaatsen in Nederland’
Literatuur:
– M. Carasso-Kok m.m.v. <st1:personname>D.C. de Clercq</st1:personname> en W.M. Timmer, ‘Bewoners van het Gein’, in: Het Gein, levensloop van een rivier (Abcoude 1998) 87-109, ald. 98-99
Archiefbronnen (in het Stadsarchief Amsterdam):
– notaris S.G. Gouda, inv.nr. 16957, akte 104, 23 mei 1812 (akte van transport van Cornelis van Twist aan Gijsbert de Clercq)
– notaris J. Fabius, inv.nr. 19490, akte 229, 3 mei 1821 (akte van transport van Gijsbert de Clercq aan Willem König, koopman te Amsterdam)