Dagboekje van Stephanus de Clercq geschonken aan Réveil-Archief
Onze familiestichting is recent benaderd door de historica Elsbeth Locher-Scholten, getrouwd met Kees Locher. In hun huis bevond zich allerlei archiefmateriaal, dat zowel door vererving als door haar werk was verzameld. Elsbeth had zich ten doel gesteld om vóór haar tachtigste verjaardag goede bestemmingen voor dit materiaal te vinden. Hierin is zij inmiddels geslaagd. Het was al gelukt om allerlei, her en der, aan archiefinstellingen over te dragen. Eén van de laatste stukken die waren overgebleven, betrof een klein boekje in A6 formaat, waarin Stephanus (of Steven) de Clercq (1805-1866) in dagboekvorm heeft geschreven over de eerste levensjaren van zijn oudste dochter Maria de Clercq (1834-1888). Maria zou later trouwen met de predikant Theodor Jakob Locher (1831-1882); uit dit huwelijk stammen alle Nederlandse Lochers. Kees is haar achterkleinzoon.
Inmiddels had Elsbeth voor het boekje een aantal bewaarplaatsen overwogen, toen zij het onderwerp besprak met haar jaarclubvriendin Ankie Patijn-Vriesendorp, dochter van Emilie de Clercq (1918-1999). Ankie wees haar op het bestaan van onze stichting, hetgeen resulteerde in het mailtje van Elsbeth, waarin zij de vraag voorlegde in welke collectie naar onze mening het boekje het beste zou passen.
Ons advies was duidelijk: hoewel we als stichting zelf allerlei familiepapieren beheren, en verzamelen, hoort dit boekje thuis in de collectie van Stichting Réveil-Archief. Dit is de collectie waarvan ook de bekende dagboeken van Willem de Clercq (1795-1844) deel uitmaken. Niet alleen was Steven een jongere broer van Willem, hij maakte eveneens deel uit van de kringen die nu de Réveil-beweging genoemd worden. Een artikel over dit dagboekje van Steven, geschreven door Gottlieb Locher en Albert Rasker, verscheen dan ook in 1980 in de bundel Aspecten van het Réveil. Opstellen ter gelegenheid van het vijftigjarig bestaan van de Stichting Het Réveil-Archief. De collectie bevat bovendien al diverse brieven van Steven. Aardige bijkomstigheid: Elsbeths oudtante Elisabeth Kluit, kleindochter van Willem de Clercq, was met de papieren van haar grootvader de grondlegger en eerste archivaris van dit Reveilarchief.
Met de Réveil-stichting zijn zeer nauwe banden; sinds de oprichting tot de dag van vandaag zijn verschillende De Clercqen bestuurslid (geweest). Nadat een afspraak was gemaakt met Klaas van der Hoek, conservator bijzondere collecties van de Universiteitsbibliotheek van Amsterdam (tegenwoordig AllardPierson), waar het Réveil-Archief wordt beheerd, werden Elsbeth, Kees en ondergetekende op 31 januari heel hartelijk door Klaas ontvangen aan de Amsterdamse Oude Turfmarkt. Zelfs kregen we een uitgebreide rondleiding door de depots van de bibliotheek, onder andere om te zien waar de Réveil-collectie is ondergebracht.
V.l.n.r. Klaas van der Hoek, Daan de Clercq, Elsbeth Locher-Scholten en Kees Locher.
Klaas liet weten verguld te zijn met deze aanwinst, die ook naar zijn mening uitstekend past in deze collectie. Als verrassing kreeg hij overigens nog een tweede schenking van Elsbeth en Kees: een poesiealbum (voor volwassenen) van Anna Catharina Maria Locher (1880–1953), dochter van Maria de Clercq. Dit bleek een welkome aanvulling op een recent door de UB verworven collectie vriendschapsboeken, van alba amirocum uit de 16de eeuw tot 20ste-eeuwse poesiealbums.
We zijn Elsbeth en Kees dankbaar dat zij altijd goed voor het dagboekje van Steven hebben gezorgd en het nu hebben overgedragen, zodat het veilig zal worden bewaard én toegankelijk is geworden voor nader onderzoek.
Meer informatie over het boekje kan worden gevonden in het aangehaalde artikel ‘Steven de Clercq over de eerste levensjaren van zijn dochter Maria’ (pdf)