Lucas en Feyntje door Frans Hals
Olieverf op doek, resp. 121,5 x 91,5 en 122 x 91,5 cm
Coll. Rijksmuseum Amsterdam, in langdurig bruikleen van de stad Amsterdam
Lucas de Clercq en zijn echtgenote Feyntje van Steenkiste hebben zich in 1635 laten portretteren door een van de belangrijkste schilders van de Gouden Eeuw, de ook al in zijn eigen tijd gerenommeerde Haarlemmer Frans Hals. In de kunsthistorische literatuur wordt over deze stukken gesteld: “De pendanten kunnen gelden als prachtige voorbeelden van de bescheiden grandeur die Hals bereikte in het midden van de jaren dertig, toen hij opdrachtgevers weergaf in bedrieglijk eenvoudige, zwarte kostuums.” De betrekkelijke eenvoud van de kleren houdt verband met het feit dat Lucas en Feyntje doopsgezind waren.
Van alle portretten van Frans Hals zijn deze stukken het langst in eigendom gebleven van de nazaten van de geportretteerden. In 1891, na het overlijden van Aaltje Stinstra (1807-1879), weduwe van Pieter de Clercq, hebben de erfgenamen deze doeken geschonken aan de stad Amsterdam. Die gaf ze op haar beurt nog in hetzelfde jaar in bruikleen aan het Rijksmuseum. Als dank hiervoor is ons familiewapen opgenomen in een reeks beschilderde ruiten met de wapens van ‘stichters en schenkers’ van het Rijksmuseum.
Sinds de restauratie en verbouwing van het Rijksmuseum (2003-2013) hangen de portretten van Lucas en Feyntje aldaar in de eregalerij, hier te zien via Google Maps.
Formeel behoren de stukken, samen met diverse andere familieportretten De Clercq, overigens tot de collectie van het Amsterdam Museum.
Literatuur:
– S. Slive (red.), Frans Hals (Maarssen, ‘s-Gravenhage 1990) 264-265.
– E. W. Moes, ‘Feyntje van Steenkiste van Frans Hals’, in: Oud en Nieuw op het gebied van kunst in Holland en België (1889-1892) 127-130.
Links:
– Beschrijving van de portretten van Lucas de Clercq en Feyntje van Steenkiste in de collectie van het Rijksmuseum
– In 2013 waren, in verband met de verbouwing van het Rijksmuseum, de portretten in bruikleen gegeven aan het Getty Museum in Los Angeles. Daar zijn de stukken toen ook schoongemaakt; zie: ‘Shedding new light’.
– Lemma over Frans Hals op Wikipedia